Το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου ή αλλιώς σπαστική κολίτιδα είναι μια ομάδα συμπτωμάτων που πλήττουν το πεπτικό σύστημα. Είναι μια αρκετά κοινή αλλά με δυσάρεστη συμπτωματολογία γαστρεντερική διαταραχή. Το σύνδρομο αυτό μάλιστα είναι ένας τύπος λειτουργικής γαστρεντερικής διαταραχής, δηλαδή αφορά προβλήματα στον τρόπο λειτουργίας του εντέρου και του εγκεφάλου μαζί, αυξάνοντας την ευαισθησία του πεπτικού συστήματος και αλλάζοντας τον τρόπο με τον οποίο συστέλλονται οι μύες του εντέρου. Η πάθηση είναι συχνά δια βίου, αν και τα συμπτώματα μπορεί να αλλάξουν με την πάροδο του χρόνου. Το σύνδρομο αυτό δεν αποτελεί σοβαρή απειλή για τη σωματική υγεία και δεν αυξάνει τις πιθανότητες ανάπτυξης καρκίνου ή άλλων παθήσεων που σχετίζονται με το έντερο.

Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου: Αίτια

Δεν υπάρχει κάποια ξεκάθαρη αιτία πίσω από το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, καθώς ένας συνδυασμός προβλημάτων και παραγόντων μπορεί να οδηγήσει στη συγκεκριμένη πάθηση. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ενδέχεται η πάθηση να οφείλεται σε κληρονομικότητα. Οι λειτουργικές γαστρεντερικές διαταραχές όπως το ευερέθιστο έντερο αφορούν προβλήματα με την αλληλεπίδραση εγκεφάλου κι εντέρου, δηλαδή τον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος και το έντερο συνεργάζονται. Η λανθασμένη επικοινωνία μεταξύ των νεύρων του εγκεφάλου και του εντέρου μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο λειτουργίας του σώματος και να προκαλέσει συμπτώματα του συγκεκριμένου συνδρόμου.

Ορισμένα προβλήματα εντοπίζονται συχνότερα σε άτομα με σύνδρομο ευερεθίστου εντέρου, τα οποία ενδεχομένως να παίζουν ρόλο στην εκδήλωση της πάθησης. Αυτά τα προβλήματα περιλαμβάνουν:

  • Άγχος κατά την πρώιμη ζωή, καθώς τα άτομα που βιώνουν στρεσογόνα γεγονότα, ειδικά κατά την παιδική ηλικία, τείνουν να εκδηλώνουν συχνότερα συμπτώματα συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου.
  • Ορισμένες ψυχικές διαταραχές, όπως η κατάθλιψη
  • Βακτηριακές λοιμώξεις στο πεπτικό σύστημα, καθώς το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου μπορεί να αναπτυχθεί μετά από κάποια μόλυνση από κάποιο βακτήριο ή ιό.
  • Αλλαγές στα στη ποσότητα ή τον τύπο των βακτηρίων που υπάρχουν φυσιολογικά στο έντερο, όπως η αύξηση του αριθμού ή η αλλαγή στον τύπο των βακτηρίων στο λεπτό έντερο.
  • Προβλήματα με τον τρόπο με τον οποίο οι μύες του γαστρεντερικού σωλήνα συστέλλονται και μετακινούν την τροφή μέσα σε αυτόν.
  • Προβλήματα με τα νεύρα στο πεπτικό σύστημα, τα οποία ενδέχεται να αναγκάσουν το σώμα να αντιδράσει υπερβολικά σε αλλαγές που συνήθως συμβαίνουν κατά τη διαδικασία της πέψης.
  • Τροφικές δυσανεξίες ή ευαισθησίες.

Συμπτώματα συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου

Τα πιο κοινά συμπτώματα του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου περιλαμβάνουν πόνο στην κοιλιά, που συχνά σχετίζεται με τις κινήσεις του εντέρου και τις αλλαγές που αυτές μπορεί να παρουσιάσουν. Υπάρχουν τρεις τύποι συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου, οι οποίοι σχετίζονται με τη μορφή των αλλαγών στις κινήσεις του εντέρου. Υπάρχει το σύνδρομο που σχετίζεται με δυσκοιλιότητα, με διάρροια ή με μικτές συνήθειες του εντέρου. Άλλα συμπτώματα της πάθησης μπορεί να περιλαμβάνουν:

  • φούσκωμα και πρήξιμο του στομάχου
  • αίσθηση ατελούς κένωσης
  • ύπαρξη λευκής βλέννας στα κόπρανα
  • έλλειψη ενέργειας (λήθαργος)
  • κακουχία
  • καούρα

Οι γυναίκες με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου έχουν συχνά περισσότερα συμπτώματα κατά τη διάρκεια της έμμηνου ρύσεως. Τα συμπτώματα του συγκεκριμένου συνδρόμου έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην καθημερινή ζωή ενός ατόμου, προκαλώντας σε αρκετούς ασθενείς μειωμένη διάθεση και άγχος. Η πάθηση αυτή ωστόσο, αν και επώδυνη, δεν οδηγεί σε άλλα προβλήματα υγείας ούτε προκαλεί βλάβες στο πεπτικό σύστημα.

Διάγνωση συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου

Το πρώτο βήμα για τη διάγνωση του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου είναι η λήψη λεπτομερούς ιατρικού ιστορικού και η πραγματοποίηση φυσικής εξέτασης. Ανάλογα με τα συμπτώματα, μπορεί να χρειαστούν πρόσθετες εξετάσεις για την επιβεβαίωση της διάγνωσης. Οι εξετάσεις αίματος, τα δείγματα κοπράνων και η κολονοσκόπηση μπορούν να βοηθήσουν στον αποκλεισμό άλλων ασθενειών που μιμούνται τα συμπτώματα του συγκεκριμένου συνδρόμου. Η διενέργεια κολονοσκόπησης συνιστάται μόνο όταν υπάρχει υποψία ότι τα συμπτώματα προκαλούνται από φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου ή καρκίνο.

Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου: Θεραπεία

Η θεραπεία για το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου περιλαμβάνει αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες, χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής, λήψη προβιοτικών και ψυχοθεραπεία. Ίσως χρειαστούν μερικές δοκιμές μέχρι να βρεθεί το κατάλληλο σχέδιο θεραπευτικής προσέγγισης. Ο στόχος της θεραπείας είναι να προσφέρει ανακούφιση από τα συμπτώματα. Η ακριβής πορεία της θεραπείας εξαρτάται από τον τύπο της πάθησης και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων.

Οι αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες περιλαμβάνουν την κατανάλωση περισσότερων φυτικών ινών, καθώς οι φυτικές ίνες μπορεί να βελτιώσουν τη δυσκοιλιότητα που προκαλεί το συγκεκριμένο σύνδρομο επειδή κάνουν τα κόπρανα μαλακά και ευκολότερα να απομακρυνθούν. Παράλληλα, συνιστάται ο περιορισμός των τροφών που περιέχουν γλουτένη ή μεγάλες ποσότητες λακτόζης, φρουκτόζης και σορβιτόλης, οι οποίες αυξάνουν την παραγωγή εντερικών αερίων, προκαλώντας περισσότερο φούσκωμα, διάρροια και/ή κοιλιακή δυσφορία. Μπορεί να είναι επίσης αποτελεσματική στη διαχείριση των συμπτωμάτων η υιοθέτηση μιας ειδικής δίαιτας που περιλαμβάνει τη μείωση ή αποφυγή ορισμένων τροφών που περιέχουν δύσκολους στην πέψη υδατάνθρακες. Η δίαιτα αυτή μπορεί να εφαρμοστεί για μερικές εβδομάδες προκειμένου να διαπιστωθεί εάν ανακουφίζονται τα συμπτώματα. Εάν τα συμπτώματα βελτιωθούν, συστήνεται η αργή προσθήκη τροφών που περιέχουν αυτούς τους υδατάνθρακες, ώστε ο ασθενής να μπορεί να καταναλώνει ορισμένα από τα τρόφιμα αυτά χωρίς να παρουσιάζεται έξαρση των συμπτωμάτων.

Πρόσθετες θεραπευτικές επιλογές για το ευερέθιστο έντερο

Για την ανακούφιση των συμπτωμάτων του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου μπορεί να προταθεί φαρμακευτική αγωγή. Η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να περιλαμβάνει αντικαταθλιπτικά φάρμακα εάν ο ασθενής παρουσιάζει κατάθλιψη και άγχος, τα οποία επιδεινώνουν ακόμα περισσότερο τα συμπτώματα. Παράλληλα, χορηγούνται φάρμακα που ρυθμίζουν τη διάρροια, τη δυσκοιλιότητα ή το κοιλιακό άλγος. Μπορεί να συσταθεί επίσης η πρόσληψη προβιοτικών, τα οποία μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση των συμπτωμάτων. Πρόσθετες αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν να προσφέρουν ανακούφιση των συμπτωμάτων του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου. Αυτές περιλαμβάνουν την αύξηση της σωματικής δραστηριότητας, τη μείωση των αγχωτικών καταστάσεων της ζωής και τη βελτίωση του ύπνου. Τέλος, η ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της πάθησης, καθώς το άγχος παίζει σημαντικό ρόλο στη συχνότητα και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων σε ασθενείς με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου.